Thị Trường Phái Sinh Là Gì? Ưu Nhược Điểm Thị Trường

16/03/2025 (cập nhật lần cuối: 24/04/2025)

Thị Trường Phái Sinh Là Gì?

Thị trường phái sinh là nơi giao dịch hằng ngày của các công cụ tài chính, tại đó giá trị của chúng phụ thuộc vào giá tài sản cơ sở (như cổ phiếu, hàng hóa, chỉ số,…). Các loại công cụ phái sinh phổ biến đó là hợp đồng tương lai, hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng quyền chọn và hợp đồng hoán đổi.

Chức Năng Và Vai Trò Của Thị Trường Phái Sinh

Thị trường phái sinh đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa rủi ro, cung cấp thông tin, thúc đẩy tăng trưởng và ổn định thị trường tài chính. Dưới đây là một số chức năng và vai trò phổ biến của thị trường phái sinh:

Phòng ngừa rủi ro tài chính (Hedging) 

Đây được xem là chức năng cốt lõi của thị trường phái sinh. Giúp các nhà giao dịch bảo vệ lợi nhuận và ổn định đầu tư trước những biến động không mong muốn trên thị trường.

Đối với nhà đầu tư

Thị trường phái sinh cho phép nhà đầu tư hạn chế rủi ro thua lỗ do biến động giá của tài sản cơ sở (cổ phiếu, hàng hóa, tiền tệ…). Ví dụ, một nhà đầu tư đang nắm giữ cổ phiếu A và lo ngại giá cổ phiếu này sẽ giảm trong tương lai, có thể sử dụng hợp đồng tương lai để bán ra cổ phiếu A ở một mức giá xác định trước. Khi đó, dù giá cổ phiếu A có giảm, nhà đầu tư vẫn bán được với mức giá đã định, hạn chế thua lỗ.

Đối với doanh nghiệp

Doanh nghiệp có thể sử dụng thị trường phái sinh để quản lý rủi ro biến động giá nguyên vật liệu đầu vào, tỷ giá hối đoái… Ví dụ, một doanh nghiệp sản xuất bánh kẹo cần nhập khẩu đường. Doanh nghiệp này có thể mua hợp đồng tương lai đường để cố định giá mua, tránh rủi ro giá đường tăng cao trong tương lai, ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh.

Tăng tính thanh khoản cho thị trường cơ sở

Thị trường phái sinh góp phần tăng tính thanh khoản cho thị trường cơ sở vì các nhà đầu tư sẽ có thêm công cụ để giao dịch dựa trên giá trị của tài sản cơ sở mà không nhất thiết phải nắm giữ nó. Điều này làm cho thị trường trở nên sôi động và dễ tiếp cận hơn.

Đa dạng hóa danh mục đầu tư

Thị trường phái sinh cung cấp nhiều loại hợp đồng phái sinh dựa trên các tài sản cơ sở đa dạng như năng lượng, nông sản, nguyên liệu công nghiệp, kim loại. Điều này giúp nhà đầu tư có thể sử dụng linh hoạt các chiến lược phái sinh như mua bán hợp đồng tương lai, quyền chọn, hoán đổi,… để tạo ra các danh mục đầu tư phù hợp với “khẩu vị” rủi ro và mục tiêu lợi nhuận của mình.

Xem thêm:

• Các sản phẩm giao dịch thêm thị trường phái sinh
• Các nhóm chỉ báo kỹ thuật​
• Học đầu tư hàng hóa cho người mới bắt đầu.

Phát hiện giá

Giá của các sản phẩm phái sinh phản ánh kỳ vọng của thị trường về giá trị tương lai của tài sản cơ sở, qua đó giúp phát hiện giá một cách hiệu quả. Thông qua hoạt động mua bán trên thị trường phái sinh, giá của các tài sản cơ sở có thể được xác định tốt hơn, từ đó cung cấp thông tin quan trọng cho các doanh nghiệp và nhà đầu tư.

Khám phá giá và cung cấp thông tin

Thị trường phái sinh là nơi tập trung đông đảo các nhà đầu tư với những nhận định và dự đoán khác nhau về xu hướng giá cả. Quá trình giao dịch sôi động trên thị trường phái sinh sẽ giúp hình thành mức giá cân bằng, phản ánh kỳ vọng chung của thị trường về giá trị của tài sản cơ sở trong tương lai.

Thông tin về giá cả, khối lượng giao dịch, trạng thái lệnh mua/bán,… trên thị trường phái sinh là những thông tin hữu ích, hỗ trợ nhà đầu tư và doanh nghiệp đưa ra các quyết định đầu tư và kinh doanh hiệu quả.

Xem thêm: Các yếu tố ảnh hưởng giá hàng hóa

Xem thêm: Giá ký quỹ hàng hóa phái sinh

Các Loại Công Cụ Phái Sinh Phổ Biến

Các công cụ phái sinh cơ bản được chia làm 4 loại: Hợp đồng kỳ hạn (Forwards), hợp đồng tương lai (Futures), hợp đồng quyền chọn (Options) và hợp đồng hoán đổi (Swaps). Ngoài ra, còn có một số dạng hợp đồng phái sinh đặc trưng khác của ngành dầu khí như: Hợp đồng quyền chọn Calendar spread, hợp đồng Crack spread,…

Hợp đồng tương lai (Futures Contract)

Hợp đồng tương lai là loại hợp đồng tài chính cho phép người mua và người bán thỏa thuận giao dịch một tài sản cụ thể vào thời điểm đã được xác định trong tương lai, với mức giá đã định ra trước đó.

Khác với hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng tương lại được tiêu chuẩn hóa về khối lượng, chất lượng tài sản, ngày đáo hạn và các điều khoản khác. Cả hai bên mua và bán đều có nghĩa vụ thực hiện hợp đồng khi đến hạn. 

Trên thị trường phái sinh hàng hóa, hợp đồng tương lai là một công cụ tài chính phổ biến, được dùng để phòng ngừa rủi ro giá cả và tìm kiếm cơ hội nâng cao tài chính.

Hợp đồng kỳ hạn (Forwards Contract)

Hợp đồng kỳ hạn và hợp đồng tương lai đều là những công cụ phái sinh cho phép các bên tham gia thỏa thuận mua hoặc bán một tài sản ở một mức giá xác định trong tương lai. Tuy nhiên, chúng có những điểm khác biệt quan trọng về tính chất và cách thức hoạt động. Dưới đây là bảng so sánh sự khác nhau giữa hợp đồng tương lai và hợp đồng kỳ hạn:

Tiêu chí	Hợp đồng kỳ hạn	Hợp đồng tương lai
Tiêu chuẩn hóa	Không được tiêu chuẩn hóa các yếu tố liên quan; tài sản cơ sở có thể là bất kỳ tài khoản nào	Được tiêu chuẩn hóa về điều khoản, khối lượng và giá trị tài sản cơ sở
Địa điểm giao dịch và niêm yết	Niêm yết trên sàn OTC	Niêm yết trên thị trường tập trung
Thời điểm thanh toán hợp đồng	Thanh toán vào lúc giao hàng	Thanh toán lỗ lãi theo từng ngày
Rủi ro và tính thanh khoản	Rủi ro cao hơn	Có tính thanh khoản cao, rủi ro thấp
Tài sản thế chấp	Có thể thế chấp mọi loại tài sản	Được chuẩn hóa về khối lượng, giá trị tài sản cơ sở
Bù trừ và ký quỹ	Không cần thực hiện ký quỹ	Ký quỹ và bù trừ theo giá thực tế hàng ngày

Hợp đồng kỳ hạn nổi bật với tính linh hoạt, các điều khoản như khối lượng, thời gian và địa điểm giao hàng đề có thể được đàm phán giữa các bên. Bên cạnh đó, hợp đồng kỳ hạn không yêu cầu thanh toán ngay lập tức mà sẽ được thực hiện tại thời điểm hợp đồng đáo hạn. Tương tự như hợp đồng tương lai, hợp đồng kỳ hạn có thể được sử dụng để dự phòng rủi ro về giá cả hoặc lãi suất trong tương lai.

Quyền chọn (Options Contract)

Hợp đồng quyền chọn là công cụ phái sinh cho phép người mua quyền có quyền nhưng không có nghĩa vụ bán hoặc mua một tài sản cụ thể vào một ngày trong tương lai với mức giá đã xác định trước.

Đối với hợp đồng quyền chọn, người mua quyền có thể thực hiện hợp đồng nếu có lợi hoặc từ bỏ nếu bất lợi. Tuy nhiên, người mua quyền phải trả phí quyền chọn. Khoản phí này không được hoàn lại nếu người mua không thực hiện hợp đồng. Bên bán quyền có nghĩa vụ thực hiện hợp đồng nếu bên mua quyền yêu cầu.

Hợp đồng quyền chọn cũng được dùng để bên mua và bên bán hạn chế rủi ro trước biến động giá thị trường. Bên mua trả phí để bảo hiểm rủi ro, còn bên bán thu phí quyền chọn để bù đắp rủi ro từ biến động giá cả.

Hợp đồng hoán đổi (Swaps Contract)

Hợp đồng hoán đổi là loại hợp đồng được ký kết dựa trên thỏa thuận về việc đồng ý chi trả khoản thanh toán định kỳ cho nhau giữa các bên, hoặc đồng ý việc trao đổi luồng tiền trong khoảng thời gian đã xác định theo một phương thức định sẵn. Bên cạnh đó, ngày định giá là ngày hợp đồng có hiệu lực và ngày đáo hạn là ngày hợp đồng hết hiệu lực.

Hợp đồng hoán đổi tiền tệ cho phép chuyển đổi nghĩa vụ nợ từ một loại tiền tệ sang một loại tiền tệ khác mà không ảnh hưởng đến khoản vay ban đầu. Cơ chế này hữu ích trong việc quản lý rủi ro tỷ giá, đặc biệt khi danh mục tài sản của doanh nghiệp chứa nhiều loại tiền tệ không đồng nhất.

Các doanh nghiệp thường sử dụng hoán đổi lãi suất để quản lý chi phí vay vốn. Trong lĩnh vực quốc tế, hoán đổi tiền tệ được các tập đoàn đa quốc gia sử dụng để bảo hiểm rủi ro tỷ giá khi giao dịch với nhiều loại tiền tệ. Các ngân hàng và tổ chức tài chính cũng tận dụng hợp đồng hoán đổi để tối ưu hóa danh mục tài sản và nghĩa vụ của họ, đồng thời tạo ra cơ hội đầu cơ dựa trên chênh lệch lãi suất hoặc tỷ giá.

Thị Trường Chứng Khoán Phái Sinh

Thị trường chứng khoán phái sinh là một lĩnh vực đầy tiềm năng với nhiều cơ hội hấp dẫn cho các nhà đầu tư. Đây là nơi giao thương các loại hợp đồng, các quyền và nghĩa vụ chuyển nhượng quyền sở hữu giữa các cá nhân hay tổ chức tham gia thị trường.

Chứng khoán phái sinh là gì?

Chứng khoán phái sinh là một loại công cụ tài chính có giá trị dựa trên một tài sản cơ sở khác. Tài sản cơ sở này có thể là cổ phiếu, trái phiếu, hàng hóa, tiền tệ, chỉ số chứng khoán hoặc thậm chí là một biến số khác như lãi suất hay thời tiết.

Chứng khoán phái sinh giống như một hợp đồng về giá trị của tài sản cơ sở trong tương lai. Người mua và người bán chứng khoán phái sinh sẽ dự đoán về sự tăng hoặc giảm của giá trị tài sản cơ sở, và sẽ thu được lợi nhuận nếu dự đoán đúng.

Cách định giá chứng khoán phái sinh

Định giá chứng khoán phái sinh là quá trình xác định giá trị hợp lý của một sản phẩm tài chính dựa trên các yếu tố cơ bản. Có nhiều yếu tố tác động đến việc định giá điển hình như:

Các yếu tố ảnh hưởng đến giá trị chứng khoán phái sinh

• Giá tài sản cơ sở: Đây là yếu tố quan trọng nhất vì giá chứng khoán phái sinh thường biến động cùng chiều với giá tài sản cơ sở. Ví dụ, nếu giá cổ phiếu tăng, giá hợp đồng tương lai hay quyền chọn mua trên cổ phiếu đó cũng có xu hướng tăng.
• Thời gian đến hạn: Thời gian càng dài đến hạn, giá trị chứng khoán phái sinh càng chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố khác và có khả năng biến động mạnh hơn. Ngược lại, khi gần đến hạn, giá trị chứng khoán phái sinh sẽ hội tụ về giá tài sản cơ sở.
• Lãi suất: Lãi suất ảnh hưởng đến chi phí cơ hội của việc nắm giữ tài sản cơ sở. Lãi suất tăng có thể làm giảm giá trị hợp đồng tương lai và quyền chọn mua, trong khi làm tăng giá trị quyền chọn bán.
• Cổ tức: Cổ tức của cổ phiếu có thể ảnh hưởng đến giá quyền chọn. Kỳ vọng cổ tức cao có thể làm giảm giá quyền chọn mua và tăng giá quyền chọn bán.

Cách tính giá chứng khoán phái sinh

Tùy thuộc vào từng loại chứng khoán phái sinh mà có các mô hình định giá khác nhau. Để biết cách tính giá trị của 1 hợp đồng phái sinh, các nhà giao dịch cần tìm hiểu một số khái niệm sau đây:

• Ký quỹ biến đổi (VM): Là số tiền thêm vào ký quỹ biến đổi khi nhà đầu tư đang ở trạng thái lỗ.
• Ký quỹ ban đầu (Initial Margin – viết tắt IM): Là khoản tiền mà nhà đầu tư cần phải có trong tài khoản nhằm đảm bảo khả năng thanh toán bằng cách đặt cọc cho CTCK. Công thức tính:

IM = Giá trị giao dịch * Hệ số nhân hợp đồng * Số lượng hợp đồng giao dịch * Tỷ lệ ký quỹ yêu cầu

• Ký quỹ duy trì (Margin Requirement – MR): Là mức vốn tối thiểu theo yêu cầu của CTCK nhằm duy trì tài khoản ký quỹ.

MR = IM + VM

• Giá trị tài sản ký quỹ hợp lệ (VKQ): Đây là khoản ký quỹ được xác định dựa trên mức giá trị và tỷ lệ chiết khấu, có thể là tiền mặt hoặc cổ phiếu chứng khoán.
• Tỷ lệ sử dụng tài sản ký quỹ (AR): Tính theo công thức: AR = MR/VKQ
• Vị thế mua: Nhà đầu tư kỳ vọng VN30 sẽ tăng trong tương lai và sẽ mua hợp đồng hay gọi là mở vị thế mua (Long position).
• Vị thế bán: Nhà đầu tư cho rằng VN30 sẽ giảm trong tương lai và sẽ bán hợp đồng và được gọi là mở vị thế bán (Short position).
• Giới hạn vị thế: Là số lượng CKPS mà nhà đầu tư có thể sở hữu tại một thời điểm nhất định nào đó. Yếu tố này dựa trên tài sản cơ sở nhằm ổn định thị trường và tránh tình trạng đầu cơ tài chính.

Công thức chính xác để tính giá trị của một hợp đồng phái sinh:

Công thức này áp dụng cho hợp đồng tương lai chỉ số VN30, là sản phẩm phái sinh tiên phong và cũng là sản phẩm sôi động nhất trên thị trường chứng khoán Việt Nam.

Giá trị hợp đồng được xác định dựa trên sự chênh lệch giữa giá thanh toán cuối ngày và giá bình quân gia quyền theo khối lượng của từng vị thế, được tính riêng cho mỗi mã hợp đồng. Chênh lệch này sau đó được bù trừ để xác định nghĩa vụ thanh toán cuối cùng của nhà đầu tư.

VM cuối ngày = (DSPt – VWAP)* Số lượng HĐ * Hệ số nhân

Trong đó:

• DSP: Chênh lệch giá thanh toán cuối ngày
• VWAP: Giá bình quân gia quyền theo số lượng
• Số lượng HĐ: dấu (+) nếu vị thế mua, dấu (-) nếu vị thế bán.

Có 3 trường hợp VWAP:

• VWAP = Giá bình quân gia quyền mua khi nhà đầu tư ở vị thế mua
• VWAP = Giá bình quân gia quyền bán khi nhà đầu tư ở vị thế bán
• VWAP = DSPt-1 nếu không phát sinh giao dịch trong ngày
• Số lượng HĐ: dấu (+) nếu vị thế mua, dấu (-) nếu vị thế bán.

Ví dụ: Nhà đầu tư mở 5 vị thế mua VN30F2409 với giá 265 và sau đó mở thêm 3 vị thế mua VN30F2409 với giá 1270. Kết thúc phiên, nhà đầu tư giữ nguyên vị thế mua và giá thanh toán cuối ngày (DSP) là 1272.

Theo công thức ở trên, có thể tính được:

Giá bình quân gia quyền mua lúc này là: (4*1270 + 2*1275)/6 = 1271.6

VWAP=[(5×1265)+(3×1270)​]/8=1266.875

VM=(1272−1266.875)×8×100.000=4.900.000VNĐ

Vậy, lợi nhuận của nhà đầu tư thu được sẽ là 4.900.000 VNĐ.

Rủi ro và cơ hội trong chứng khoán phái sinh

Cơ hội: Chứng khoán phái sinh là một công cụ hiệu quả giúp nhà đầu tư tối ưu hóa lợi nhuận. Những lợi ích nổi bật của chứng khoán phái sinh bao gồm:

• Đòn bẩy tài chính cao: Nhà đầu tư chỉ cần ký quỹ một phần giá trị hợp đồng để tham gia giao dịch. Với hợp đồng tương lai, mức đòn bẩy cao giúp tối đa hóa lợi nhuận, mang lại lợi ích vượt trội so với các hình thức đầu tư thông thường như cổ phiếu.
• Khả năng giao dịch liên tục trong ngày: Không giống như cổ phiếu, khi phải chờ đến ngày T+2 để thực hiện giao dịch tiếp theo, hợp đồng tương lai cho phép nhà đầu tư ngay lập tức đóng hoặc mở vị thế mới (mua hoặc bán). Điều này tạo cơ hội liên tục để gia tăng lợi nhuận trong một phiên giao dịch.
• Sinh lời ngay cả khi thị trường giảm: Trong khi thị trường cơ sở không có công cụ sinh lời khi chỉ số giảm, chứng khoán phái sinh lại cho phép nhà đầu tư tận dụng vị thế bán. Khi chỉ số giảm đúng như kỳ vọng, nhà đầu tư có thể thu được lợi nhuận từ hợp đồng tương lai, giúp giảm thiểu rủi ro từ biến động thị trường và hỗ trợ phân tán rủi ro trong giao dịch cổ phiếu.

Rủi ro: Chứng khoán phái sinh có tiềm năng mang lại lợi nhuận lớn, nhưng đồng thời cũng đi kèm với những rủi ro mà nhà đầu tư cần cẩn trọng khi tham gia.

• Đòn bẩy cao và biến động mạnh: Chứng khoán phái sinh thường đi kèm tỷ lệ đòn bẩy cao, khoảng 6 lần, dẫn đến giá trị tài sản cơ sở có thể biến động lớn và nhanh chóng. Nhà đầu tư cần trang bị kiến thức vững chắc và giữ vững tâm lý để tránh việc giao dịch quá nhiều trong ngày chỉ vì những biến động ngắn hạn, điều này có thể dẫn đến thua lỗ nghiêm trọng.
• Rủi ro từ ký quỹ: Khi giao dịch, nhà đầu tư chỉ cần ký quỹ một phần giá trị hợp đồng. Tuy nhiên, nếu thị trường đi ngược lại kỳ vọng, tài khoản có thể nhanh chóng bị cảnh báo hoặc buộc phải bán (force sell). Nhà đầu tư sẽ cần nạp thêm tiền ký quỹ ngay trong phiên để đảm bảo tài khoản duy trì ở mức an toàn, điều này đòi hỏi khả năng quản lý vốn tốt.
• Tác động từ thị trường và yếu tố vĩ mô: Chứng khoán phái sinh bị ảnh hưởng mạnh bởi xu hướng chung của thị trường, đặc biệt là những thời điểm đảo chiều hoặc biến động lớn. Bên cạnh đó, nếu một mã cổ phiếu trong nhóm VN30 chịu ảnh hưởng tiêu cực từ các yếu tố vĩ mô, điều này có thể lan tỏa đến thị trường phái sinh, ảnh hưởng đến giá trị hợp đồng.
• Quản lý rủi ro: Để đầu tư hiệu quả, nhà đầu tư cần theo dõi sát sao diễn biến của các mã cổ phiếu thuộc nhóm VN30 trên thị trường cơ sở. Đồng thời, việc áp dụng các nguyên tắc chốt lời và cắt lỗ là rất quan trọng để hạn chế rủi ro và duy trì hiệu suất đầu tư ổn định.

Thị Trường Phái Sinh Tại Việt Nam

Thị trường phái sinh tại Việt Nam đã phát triển đáng kể trong những năm gần đây, cung cấp các công cụ tài chính đa dạng cho nhà đầu tư.

Các sản phẩm phái sinh phổ biến tại Việt Nam

• Sản phẩm phái sinh tại thị trường hàng hoá: Có 4 nhóm mặt hàng đầu tư chính bao gồm nông sản, nguyên liệu công nghiệp, kim loại và năng lượng. Mỗi nhóm hàng hóa đều có những đặc điểm riêng và được chuẩn hoá theo quy định của Sở Giao dịch.
• Sản phẩm phái sinh tại thị trường chứng khoán Việt Nam: Gồm các sản phẩm phổ biến như hợp đồng tương lai chỉ số VN30 (đại diện cho 30 mã cổ phiếu tiềm năng), hợp đồng tương lai Trái phiếu chính phủ.

Năm 2024, thị trường hàng hóa phái sinh chứng kiến sự gia tăng mạnh mẽ số lượng tài khoản giao dịch, với hơn 10.000 tài khoản được mở mới, nâng tổng số tài khoản trên thị trường lên 40.000 tài khoản. Khối lượng giao dịch hàng hóa tại MXV năm 2024 cũng tăng hơn 10% so với năm 2023. Giá trị giao dịch trung bình đạt hơn 5.000 tỷ đồng/ngày, có ngày đạt gần 11 tỷ đồng (bằng một nửa thanh khoản bình quân của thị trường chứng khoán năm 2024 là 21.100 tỷ đồng/phiên). Điều này phản ánh sự quan tâm ngày càng lớn của các nhà đầu tư đối với thị trường giao dịch hàng hoá.

Rủi Ro Trong Thị Trường Phái Sinh

Rủi ro thị trường

Rủi ro thị trường là nguy cơ tổn thất tài chính mà nhà đầu tư và doanh nghiệp phải đối mặt do sự không dự đoán được và biến động của các yếu tố chung trên thị trường tài chính.

Rủi ro thị trường là nguy cơ mà nhà đầu tư và doanh nghiệp phải đối mặt với tổn thất do sự biến động bất lợi của giá tài sản cơ sở. Ví dụ khi nhà đầu tư mua hợp đồng tương lai VN30, dự đoán chỉ số sẽ tăng, tuy nhiên nếu VN30 giảm, nhà đầu tư sẽ phải chịu lỗ.

Rủi ro thanh khoản

Rủi ro thanh khoản xảy ra khi thị trường thiếu thanh khoản, nhà đầu tư không thể mua hoặc bán hợp đồng phái sinh với mức giá mong muốn. Điều này thường xảy trong giai đoạn thị trường biến động mạnh, các hợp đồng phái sinh có khối lượng giao dịch thấp.

Rủi ro pháp lý

Rủi ro pháp lý liên quan đến các quy định pháp lý, khung pháp lý chưa hoàn thiện hoặc có sự thay đổi đột ngột. Nhà đầu tư sẽ gặp rắc rối pháp lý nếu không hiểu rõ các quy định hoặc vi phạm các quy định về giao dịch phái sinh. Ví dụ sự thay đổi quy định về tỷ lệ ký quỹ, giới hạn vị thế,… sẽ làm ảnh hưởng đến hoạt động giao dịch của các nhà giao dịch.

Rủi ro khách quan khác

Các rủi ro khách quan khác có thể xảy ra trong phái sinh hàng hóa bao gồm: nghẽn lệnh do Sở hoặc do công ty chứng khoán khiến cho nhà đầu tư không thể đặt lệnh, từ đó dẫn tới việc không kịp đóng vị thế, không kịp chốt lời/cắt lỗ, vì thế tình trạng thua lỗ nặng nề sẽ xảy ra.  

Tại sao nhà đầu tư cần nhận thức rõ rủi ro?

Nhận thức rõ rủi ro là yếu tố quan trọng để nhà đầu tư đưa ra quyết định đầu tư sáng suốt và hạn chế thua lỗ. Thị trường phái sinh có thể mang lại lợi nhuận cao nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro thua lỗ lớn. Hiểu rõ các loại rủi ro giúp nhà đầu tư xây dựng chiến lược quản lý rủi ro phù hợp đồng thời dễ dàng đưa ra quyết định đầu tư đúng đắn.

Các biện pháp giảm thiểu rủi ro hiệu quả

Để giảm thiểu rủi ro khi tham gia thị trường phái sinh, nhà đầu tư nên áp dụng các biện pháp sau:

• Nâng cao kiến thức: Tìm hiểu kỹ về thị trường phái sinh, các sản phẩm phái sinh, cơ chế hoạt động, các loại rủi ro…
• Quản lý vốn: Xác định rõ số vốn đầu tư, không sử dụng đòn bẩy quá mức, phân bổ vốn hợp lý cho các giao dịch.
• Đặt lệnh cắt lỗ: Sử dụng lệnh cắt lỗ để hạn chế thua lỗ khi thị trường biến động ngược chiều dự đoán.
• Theo dõi thị trường: Theo dõi sát sao biến động thị trường, cập nhật thông tin liên quan đến tài sản cơ sở.
• Đa dạng hóa danh mục: Phân bổ vốn vào nhiều loại tài sản, nhiều sản phẩm phái sinh khác nhau để giảm thiểu rủi ro tập trung.
• Lựa chọn sàn giao dịch uy tín: Giao dịch tại các sàn phái sinh uy tín, có hệ thống quản lý rủi ro tốt.

Lời Khuyên Cho Người Mới Bắt Đầu Tham Gia Thị Trường Phái Sinh 

Thị trường phái sinh tiềm ẩn nhiều rủi ro, nhưng nếu có kiến thức, kỹ năng và kỷ luật, bạn hoàn toàn có thể tận dụng những cơ hội mà thị trường này mang lại để đưa ra quyết định sáng suốt cho hoạt động đầu tư sinh lời của mình.

Lựa chọn công cụ phái sinh phù hợp

Các nhà đầu tư nên bắt đầu với những công cụ phái sinh cơ bản và dễ hiểu như hợp đồng tương lai chỉ số trước, thay vì lao vào những hợp đồng phức tạp. Ngoài ra nên chọn sản phẩm phù hợp với kiến thức của bạn, thực sự hiểu rõ về tài sản cơ sở và cơ chế hoạt động của hợp đồng. Mỗi công cụ phái sinh có mức độ rủi ro khác nhau nên hãy lựa chọn công cụ phù hợp với khả năng chấp nhận rủi ro của bản thân.

Tìm hiểu kiến thức và công cụ hỗ trợ

Trước khi tham gia thị trường phái sinh, nhà đầu tư cần trang bị cho mình những kiến thức cơ bản cũng như tìm hiểu sử dụng các công cụ hỗ trợ phân tích kỹ thuật trong giao dịch thông qua sách, báo hay video. Việc nắm rõ kiến thức sẽ giúp nhà giao dịch đưa ra quyết định đúng đắn mà không bị yếu tố cảm xúc chi phối.

Thực hiện đầu tư có kỷ luật

Dựa vào việc phân tích thị trường, bạn cần xây dựng một chiến lược đầu tư phái sinh cụ thể. Xác định mục tiêu lợi nhuận, mức độ rủi ro chấp nhận được và các quy tắc quản lý vốn. Không nên đầu tư quá nhiều vốn vào thị trường phái sinh, đặc biệt là khi mới bắt đầu. Hãy phân bổ vốn hợp lý, sử dụng lệnh cắt lỗ để hạn chế rủi ro.

Ngoài ra, các nhà giao dịch không nên để cảm xúc chi phối quyết định đầu tư của mình. Giao dịch theo kế hoạch đã đề ra, tránh bị cuốn theo tâm lý đám đông. Rút kinh nghiệm từ những giao dịch thành công và thất bại để cải thiện kỹ năng đầu tư.

Không có gì quan trọng hơn là việc tích lũy kinh nghiệm cá nhân. Thị trường phái sinh khá phức tạp và thay đổi liên tục, do đó, việc học hỏi từ mỗi giao dịch và điều chỉnh chiến lược là “chìa khóa vàng” để thành công.