Sở giao dịch hàng hóa Việt Nam là gì ? Chức năng & Quy định

Kể từ khi thành lập vào 12/2006, MVX đã đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy giao dịch các mặt hàng hàng hóa như cao su, cà phê, tiêu và các sản phẩm nông nghiệp khác, cũng như các khoáng sản và kim loại. MVX cung cấp một thị trường mua bán minh bạch và hiệu quả cho người mua và người bán, giúp giảm chi phí giao dịch và thúc đẩy sự ổn định của thị trường.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ xem xét kỹ hơn về MVX và các tác động đối với thị trường đầu tư phái sinh hàng hóa tại Việt Nam

Sở giao dịch hàng hóa Việt Nam là gì ?

Sở giao dịch hàng hóa đã có mặt tại Việt Nam gần 10 năm nay nhưng vẫn còn là khái niệm khá xa lạ đối với người dân. Trong bài viết hôm nay hãy cùng Gia Cát Lợi tìm hiểu sở giao dịch hàng hóa Việt Nam là gì? Chức năng và hình thức hoạt động của sở giao dịch hàng hóa như thế nào? 

Sở giao dịch hàng hóa Việt Nam là đơn vị tổ chức thị trường giao dịch hàng hóa tập trung tại Việt Nam. Bắt đầu từ ngày 16/7/2018, Sở giao dịch Hàng hóa Việt Nam đã chính thức đi vào hoạt động để kết nối liên thông với các sở giao dịch trên toàn thế giới. 

Chức năng của Sở giao dịch hàng hóa Việt Nam là gì?

Theo khoản 1 Điều 67 Luật thương mại năm 2005, Sở giao dịch hàng hóa Việt Nam có 3 chức năng chính sau đây: 

• Sở giao dịch hàng hóa cung cấp các điều kiện vật chất – kỹ thuật cần thiết để giúp giao dịch mua bán hàng hóa. 
• Sở giao dịch hàng hóa điều hành các hoạt động giao dịch. 
• Sở giao dịch hàng hóa niêm yết các mức giá cụ thể hình thành trên thị trường giao dịch tại từng thời điểm. 

Chức năng chính này được thể hiện cụ thể thông qua những hoạt động cụ thể sau đây:

#1. Bảo hiểm giá cho người bán 

Khi giá đã được các thành viên trên Sở giao dịch hàng hóa Việt Nam định giá. Thì giá cả hàng hóa của người nông dân, nhà sản xuất lớn đều như nhau. Như vậy sẽ không có tình trạng bị thương lái ép giá hay “được mùa mất giá”. Giao dịch hàng hóa trên Sở giao dịch sẽ có tính ổn định hơn về mặt giá cả cho người bán và nhà đầu tư. 

Xem thêm: Hedging là gì ? Vai trò của bảo hiểm rủi ro trong phái sinh hàng hóa

#2. Tạo lập thị trường 

Sở giao dịch hàng hóa Việt Nam có vai trò kết nối các “nhà” trong chuỗi giá trị sản phẩm. Từ người nông dân là người sản xuất, nhà chế biến, các đơn vị xuất khẩu cuối cùng là người tiêu dùng. Việc kết nối những người có nhu cầu về hàng hóa với nhau sẽ giúp cho thị trường hàng hóa hoạt động theo quy chuẩn nhất định giúp nhà đầu tư giao dịch hợp đồng tương lai thuận lợi hơn. 

#3. Thu thập và phổ biến thông tin trên thị trường 

Sở giao dịch sẽ là nơi cung cấp các thông tin cần thiết và các dữ liệu thống kê có liên quan đến tình hình giao dịch Hợp đồng tương lai của các loại hàng hóa. Từ đó sẽ làm cơ sở giúp các nhà đầu tư đưa ra quyết định của mình. 

#4. Phân loại hàng hóa

Hàng hóa khi giao dịch trên các Sở giao dịch sẽ được sắp xếp theo các đặc điểm nhất định được gọi là bản đặc tả hợp đồng. Với việc đưa ra các bản đặc tả hợp  đồng của các loại hàng hóa khác nhau sẽ giúp cho các nhà đầu tư lựa chọn được sản phẩm phù hợp với mục đích đầu tư của mình.

Trách nhiệm của Sở giao dịch hàng hóa 

Theo quy định tại Điều 16 Nghị định 158/2006/NĐ-CP thì Sở giao dịch hàng hóa Việt Nam có những trách nhiệm cụ thể sau đây: 

• Tổ chức hoạt động mua bán hàng hóa theo đúng quy định và điều lệ hoạt động của Sở giao dịch hàng hóa. 
• Tổ chức các giao dịch mua bán trao đổi hàng hóa thông qua Sở giao dịch hàng hóa một cách công bằng, minh bạch và hiệu quả. 
• Sở giao dịch hàng hóa sẽ công bố Điều lệ hoạt động, Giấy phép thành lập đã được Bộ trưởng Bộ Công Thương, công bố danh sách và thông tin thành viên của Sở Giao Dịch hàng hóa, công bố thông tin giao dịch, lệnh giao dịch, mua bán hàng hóa qua Sở Giao dịch. 
• Sở giao dịch sẽ thực hiện việc báo cáo định kỳ hoặc đột xuất những thông tin liên quan đến hoạt động mua bán hàng hóa và danh sách thành viên tại thời điểm báo cáo. 
• Sở giao dịch hàng hóa chịu trách nhiệm về mọi hoạt động mua bán hàng hóa diễn ra qua Sở. Thiết lập hệ thống kiểm soát nội bộ và quản trị rủi ro giúp giám sát, ngăn ngừa xung đột lợi ích trong nội bộ. 
• Sở giao dịch hàng hóa còn có trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho các thành viên trong trường hợp do Sở giao dịch hàng gây ra.
• Sở giao dịch hàng hóa có trách nhiệm cung cấp thông tin và phối hợp với các cơ quan có thẩm quyền trong công tác thanh tra, kiểm tra và phòng chống các hành vi, vi phạm pháp luật liên quan đến giao dịch mua bán hàng hóa qua Sở. 

Các thành viên của Sở giao dịch hàng hóa Việt Nam

Thành viên của Sở giao dịch hàng hóa được quy định tại Điều 17 Nghị định 158/2006/ NĐ-CP bao gồm: 

• Thương nhân môi giới  là những thành viên môi giới 
• Thương nhân kinh doanh là những thành viên kinh doanh.

Theo đó, chỉ những thành viên môi giới mới được thực hiện các hoạt động môi giới và mua bán hàng hóa thông qua Sở giao dịch hàng hóa. Chỉ những thành viên kinh doanh mới được thực hiện các hoạt động mua bán thông qua Sở giao dịch. Nếu các thương nhân có nguyện vọng trở thành thành viên của Sở giao dịch hàng hóa Việt Nam có quyền đề nghị sở giao dịch chấp nhận tư cách thành viên. 

Hàng hóa được phép mua bán qua Sở Giao dịch hàng hóa Việt Nam 

Theo Quyết định số 4361/QĐ-BCT năm 2010 quy định về việc công bố danh mục hàng hóa được phép giao dịch trên Sở giao dịch hàng hóa Việt Nam bao gồm: 

• Các loại cà phê nhân, chưa rang, chưa khử chất cafein 
• Mủ cao su tự nhiên ở dạng đã hoặc chưa tiền lưu hóa. 
• Cao su tự nhiên ở dạng tấm cao su xông khói. 
• Cao su tự nhiên đã định chuẩn kỹ thuật. 
• Các sản phẩm thép không hợp kim cán phẳng chưa phủ, mạ hoặc tráng. 
• Các sản phẩm thép không hợp kim đã cán phẳng đã phủ mạ hoặc tráng. 
• Các sản phẩm thép không hợp kim ở dạng thanh và que khác mới chỉ qua rèn, cán nóng, kéo nóng…

Phương thức giao dịch hàng hóa tại Sở Giao Dịch Hàng Hóa Việt Nam

Sở Giao dịch thực hiện phương thức giao dịch hàng hóa thông qua việc khớp lệnh tập trung trên cơ sở lệnh mua, lệnh bán. Việc mua bán sẽ được thực hiện theo nguyên tắc sau đây: 

• Lệnh mua có mức giá cao hơn sẽ được ưu tiên thực hiện trước 
• Lệnh bán có mức giá thấp hơn sẽ được ưu tiên thực hiện trước. 
• Trường hợp xuất hiện các lệnh mua, lệnh bán có cùng mức giá thì lệnh giao dịch nào nhập trước vào hệ thống sẽ được ưu tiên thực hiện trước. 

Thời gian giao dịch trên sở giao dịch hàng hóa Việt Nam

Thời gian giao dịch sẽ do Sở giao dịch hàng hóa công bố cụ thể bao gồm: ngày giao dịch, phiên giao dịch, thời gian khớp lệnh giao dịch và giờ mở, đóng cửa của ngày giao dịch. 

Thời gian giao dịch mua bán trên Sở giao dịch hàng hóa Việt Nam sẽ được tính từ phiên giao dịch đầu tiên của ngày đầu tiên giao dịch hợp đồng cho đến phiên giao dịch cuối cùng của ngày cuối cùng giao dịch trên hợp đồng. Ngay sau khi hết hạn giao dịch, các bên nắm giữ hợp đồng phải có nghĩa vụ thực hiện các điều khoản đã quy định trong hợp đồng. 

Các bạn phải chú ý thời gian giao dịch trên Sở giao dịch hàng hóa và thời gian giao dịch trên hợp đồng để thực hiện quyền và nghĩa vụ theo đúng quy định. 

Tổng kết

Sở Giao Dịch Hàng Hóa Việt Nam là một bước tiến lớn đối với thị trường hàng hóa Việt Nam. Thông qua MVX, người mua và người bán hàng hóa có thể thực hiện giao dịch một cách minh bạch và hiệu quả hơn, đồng thời giảm thiểu chi phí giao dịch và tăng tính ổn định của thị trường.

Nó đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao năng suất kinh tế Việt Nam, đặc biệt là trong lĩnh vực nông nghiệp và các ngành hàng liên quan đến hàng hóa.